مطالعه هیستوپاتولوژیک آثار تزریق سم عقرب همی اسکورپیوس لپتوروس در گوسفند

    عقرب گزیدگی، یکی از مشکلات عمده‌ی بهداشتی در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری است.  عقرب گادیم (Hemiscorpius lepturus) از خطرناک‌ترین گونه‌های عقرب است که در استان خوزستان آندمیک می‌باشد.  هدف از انجام دادن پژوهش حاضر، روشن کردن عوارض احتمالی هیستوپاتولوژی ناشی از تزریق سم این عقرب در گوسفند است.  این مطالعه روی 12 رأس گوسفند بومی نر با سن حدود شش ماه و با میانگین وزنی 61/1±72/20 کیلوگرم، صورت پذیرفت.  گوسفندان به طور تصادفی به چهار گروه (3 گوسفند در هر گروه) تقسیم شدند (یک گروه کنترل و سه گروه آزمایش).  ونوم عقرب گادیم با سه دوز مختلف (01/0، 05/0 و 1/0 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن)، به روش زیرجلدی به سه گروه آزمایش و نیز 1 میلی‌لیتر آب مقطر به همان روش به گروه کنترل، تزریق شد.  پس از مرگ و یا پس از گذشت 72 ساعت، دام‌ها مورد کالبدگشایی قرار می‌گرفتند.  در مطالعات هیستوپاتولوژی، بیش‌ترین محل وجود ضایعه در دام‌های تحت بررسی، کبد و عضلات محل تزریق و کم‌ترین محل وجود ضایعه، مغز و مثانه بود.  ضایعاتی هم‌چون پتشی (در کالبدگشایی) و  خون‌ریزی و پرخونی (در هیستوپاتولوژی) در اندام‌های مختلف (هم‌چون کبد، کلیه، ریه، روده و قلب) مشاهده شد که این یافته‌ها احتمالاً به واسطه‌ی آسیب عروقی می‌باشند.  آسیب عروقی هم‌چنین دلیلی بر ایجاد ادم در بسیاری از اندام‌ها است.  نتایج نشان می‌دهد که ضایعات پاتولوژیک، حداقل در دو عضو از ارگان‌های بررسی شده‌ی گوسفندان دریافت کننده‌ی سم، وجود داشته است.   وجود این ضایعات، دلالت بر آن دارد که سم عقرب همی‌اسکورپیوس لپتوروس در نوع گوسفند، خطرناک است و عوارض جدی (حتی مرگ) را به همراه خواهد داشت.